‘‘Bir şeyin imkânsız olduğuna inanırsanız, aklınız beyniniz bunun neden imkânsız olduğunu size ispatlamak üzere çalışmaya başlar. Ama bir şeyi yapabileceğinize inandığınızda, gerçekten inandığınızda, aklınız yapmak üzere çözümler bulma konusunda size yardım etmek için çalışmaya başlar.” — Dr. David J. Schwartz

Motivasyon duygusu biz Profesyonel Koçların görüşmelerimizde en çok ihtiyaç duyduğumuz duygudur. Ortada motivasyon yoksa, hareket/eylem yoktur!

İngilizcede Emotion olan Duygu kelimesinin kökeni latince;

MOTERE=Hareket etmek anlamına geliyor.

Motivasyon kelimesinden duygu olarak bahsediyorsak, motivasyonu kontrol altına almak için; duyguları kontrol altına almak gerekir.

Motivasyonu oluşturan kilit: Duygular

Photo by Priscilla Du Preez  on Unsplash

Günlük hayatımızda, iş ya da spor hayatında sık sık karşımıza çıkar bu kelime. Hatta eğitimleri verilir sanki herkes için aynı anlam içeriyormuş gibi. Bazı eğitimler için bu söylemim tabi. Herkes için aynı genel bilgi veriliyor. Hele ki kurumlarda, takımlarda düşünülen motivasyon duygusu sanki tüm takım için tek bir anlamı varmış gibi değil midir? Halbuki bu duygu, kişiye özeldir. Her bir kişinin motivasyon duygusu farklı olduğu gibi; duruma göre dahi farklılıklar gösterebilir. Spor müsabakalarında koçların sporcuları motive ettikleri meşhur videolar; sporcuların duygularını yükseltmesi ile gerçekleştirildi. Duygular bulaşıcıdır çünkü. Benim burada bahsetmek istediğim, bireysel motivasyon duygusu aslında.

Bunu biraz daha açacak olursam; örneğin hobi olarak ama düzenli ve profesyonel bir şekilde voleybol oynayan birini düşünelim. Bu kişinin aynı zamanda da masa başı kurumsal bir işi olsun. Hatta evli ve çocukları da olsun.

Voleybol oynarken hissettiği özgürlük duygusu onun bunu hobiden bir tık öte, profesyonel ve düzenli yapmasına sebep oluyor. Buradaki motivasyon duygusu aslında özgürlük!

Masa başındaki işinden ve iş rutinlerinden zaman zaman çok sıkılıyor olsa da, ay sonunda aldığı maaş ve şirkette kendisini rahat, saygıdeğer ve verimli hissetmesi hem şirkete hem işine bağlılığını ve bunu sürekli yapabilmesini sağlıyor. Buradaki motivasyon duygusu da para, saygı, verimli olma!

Evde eşi ile ilişkisi iyi ve huzurlu, rutin ve düzenli bir hayatı var. Ayrıca eşiyle iletişimi iyi ve birbirlerine destek olabilen, birbirine anlayışlı bir çift. Bu ilişkinin devamlılığını sağlayan destek olma, huzur, düzen, anlayış, ve belki de gene özgürlük! (İlişkide anlayış özgürlüğü sağlıyor.)

Çocukları ile ilişkisi iyi olan bir birey ve çocuklarına elinden geldiğince fayda sağlamaya çalışıyor. Çocuk-ebeveyn ilişkisindeki sevgi duygusunu da karşılıklı sergileyebildikleri, mutlu bir ortamları var. Burada anne-baba olmanın motivasyon duygusu da sevgi ve fayda sağlamak!

Gördüğünüz gibi bir kişinin farklı alanlarda, farklı koşullarda motivasyon duygusu değişebiliyor. Buradaki örnek bireyin motivasyon duyguları; her bir birey için bu duyguların hepsi farklılık gösterir. Tam da bu sebepledir ki; eğer ki kendinizi gerçekten çok iyi tanıyamıyorsanız, duygularınıza tam hakim değilseniz, motivasyon duygusunu bulmakta bir hayli zorluk çekebilirsiniz.

Photo by Chase Clark on Unsplash

İçsel motivasyon ve Dışsal motivasyon diye farklı kavramlar da var, bir çoğunuzun bildiği üzere. İçsel olanı, adından da anlaşılacağı üzere; kısaca: sizin tutkunuz. Dışsal olanı ise; gene adından anlaşılacağı dış etkenler. Örneğin; onu yaparsan bunu elde edersin ya da çalışmamız karşılığında para almamız gibi!

Motivasyonumuza negatif etkisi olan duygular da var elbette. Bu da kişiye göre değişiklik gösterse de iki başlıkla özetleyebiliriz bunu bence: Odak Dağıtıcılar ve Negatif Hissettiren Duygular!

Odak dağıtıcıların neler olduğunu biliyorsunuz. İlk aklınıza gelenler evet! Odak bir işi tamamlayabilmek için olmazsa olmaz bir konu! Odaklanamıyorsanız, dikkat dağıtıcılarınızdan uzak durun.

Negatif hissettiren duygular başlığı biraz daha karmaşık bir konu. Keza bu da kişiye göre değişiklik gösterir. Örneğin stres bazılarına motivasyon sağlarken, bazılarını soğutur. Bunun stres seviyesi ile de ilgisi vardır. Düşük düzeyde stres motivasyon sağlayabilir ama yoğun stres uzaklaştırabilir. Bir başka kişide yoğun stres de motivasyon sağlayabilir. Bunun dışında dargınlık, kızgınlık bazen yapmak istediğimiz şeyden uzaklaşmamıza sebep olabilir. Çok yoğun maruz kaldığımız şeylerden, çok sevdiğimiz bir şey bile olsa, bunalma duygusu yüzünden sıkılıp uzaklaşabiliriz. Bazen zorunluluklar motivasyon sağlarken, bazı insanlar için uzaklaştırıcı etkisi olabilir. Örneğin; özgürlük değeri yüksek insanlara zorunluluk caydırıcı etki yapar. Herkesin bildiği mükemmelliyetçilik, birçok şeyden elimizi çekmemize sebep olabilir. Bunlar gibi birçok duygu daha eklenebilir listeye. Bence en büyük sebebi yetersiz duygusal zekaya sahip olmaktır. Eğer duygularınızı tanımlayamıyorsanız, tanımlayabiliyor fakat nedenini anlamlandıramıyorsanız, avantajınıza çevirmek bayağı zorlayacaktır. Bu da sizi o duygunun içinde sıkışmış, bunalmış hissettirecektir. Netlik algınızı bozacak ve düşüncelerinizde sis bulutu oluşturacaktır. Fakat bunların tabi ki çözümü var. Neyse ki, Duygusal Zeka her zaman geliştirilebilen ve yükseltebilinen bir zeka türü.

Motivasyon da acı-zevk ilişkisine bağlıdır. Karmaşık duygular varsa harekete geçemeyiz. Bunun çözümü de acı eşiğidir. Acı eşininin sınırlarına dayanırsak hemen değişmemiz gerektiğini anlarız. — İçindeki Devi Uyandır, Anthony Robbins

Bu kadar negatiften bahsetmek yeter bence! Gelelim motivasyonumuzu nasıl sağlayacağımız konusuna.

Bunun için bir formül var:

Motivasyon duygunuz duruma göre değişir demiştik. Durumun/olayın/konunun sizdeki değer yargısı nedir?

Bu soruya cevap verebilmek için değerlerinizi biliyor olmanız gerekecektir. Bu mevzu sizdeki hangi yüksek değerinize pozitif katkı sağlar?

Olasılık da sonucudur. İstediğiniz sonuca ulaşma olasılığınız ne kadar yüksekse motivasyonunuz o kadar yükselecektir. Eğer yüksek olmadığını düşünüyorsanız, yükseltmek için neye ihtiyacınız olduğunu düşünmeniz gerekecektir.

Ben bir konuda nasıl başarılı olacağımı düşünmem. O işe neler engel olur diye düşünürüm. Engelleri kaldırdım mı, iş kendi kendine yürür. — Atatürk

Size son birkaç soru ile kapanışı yapmak istiyorum.

Sizi bu hayatta çok heyecanlandıran ya da keyif aldığınız şey nedir? Hangi duygu ya da duygular hakim orada?

Photo by Alvan Nee on Unsplash

Bu sorulara cevap verirken şuanda sahip olduklarınızla kısıtlamayın kendinizi. Hayal gücünüzü zorlayın lütfen.

Cevaplarınızı bize iletirseniz beni çok mutlu edersiniz.

UniCoaching